Tips om ADHD verlamming (freeze) te voorkomen

Freeze

Elke ADHD’er kent het wel. Je moet een keuze maken of begint aan een belangrijke taak en je weet bij god niet hoe te beginnen. Dit wordt “verlamming” of ook wel extreem uitstelgedrag genoemd. Andere benamingen die eraan worden gegeven zijn freeze of blokkade. Het is een gevoel alsof je bent vastgelopen en je niet meer weet wat te doen. Dit gebeurt bij belangrijke keuzes zoals welke richting je op wilt in het leven of bij een taak die je moet uitvoeren. Alsof je zwemt in de zee maar hoe lang je ook blijft zwemmen er komt geen land in zicht, en dat voelt beklemmend en vooral angstig. De situatie waarin je zit houd je gevangen in negatieve gedachten. Je denkt dat je niets kan en hebt geen idee hoe uit deze situatie te komen. Er zijn zoveel opties en mogelijkheden waardoor je door de bomen het bos niet meer ziet, of je ziet juist helemaal geen opties meer. Mensen zonder ADHD hebben ook deze freeze momenten echter zie je bij ADHD’ers dit veel vaker.

Oorzaak

Dit komt omdat emoties en prikkels veel harder binnenkomen bij mensen met ADHD. Ogenschijnlijk kleine tegenslagen worden ineens heel groot. Iemand zonder ADHD kan sneller relativeren dan iemand met ADHD. Ons brein slaat op hol en doordat je van alles gaat denken, raak je in paniek en kom je er niet meer uit. Ook kan iemand met ADHD veel moeilijker hoofdzaken van bijzaken onderscheiden en dus denkt dat alles even belangrijk is. Gelukkig kan je deze freeze overwinnen door onderstaande tips op te volgen.

1 bewegen

Bekende entrepreneurs, wetenschappers en beroemdheden doen dit regelmatig. Wandelen, hardlopen of iets gaan doen wat ervoor zorgt dat ze weer helder kunnen denken. Einstein ging vaak een blokje om als hij vast zat in een probleem. Uit onderzoek is namelijk gebleken dat bewegen goed is voor je hersenen. Door te bewegen worden er allerlei stofjes aangemaakt waardoor je meer gaat ontspannen. Ook maken je hersenen nieuwe verbindingen tussen de hersencellen waardoor ze beter en sneller met elkaar kunnen communiceren. Sporten is zoals vaak wordt gedacht, helemaal niet nodig. Bos- of strandwandelingen zijn al goed genoeg om weer helder na te denken en uit die freeze te komen. Als je niet van wandelen houdt is dat ook prima. Dansen of Yoga is ook bewegen dus kies iets wat bij je past, maar ga wel bewegen!

2 muziek

Ook van muziek is bekend dat het wat doet met de hersenen. Uit studies is gebleken dat het de gemoedstoestand kan veranderen. Veel ADHD’ers luisteren naar binaural beats om in een focus te komen. Zelf hou ik van muziek die energie geeft. Vaak ga ik op futloze dagen een krant pakken en zet dan een jazz CD op. Ik ontspan dan helemaal en later op de dag ga ik dan over op muziek met meer energie zoals rock of trance. Sommige mensen doen het andersom dus als je energie krijgt van metal in de ochtend dan moet je dat vooral doen.

De kracht van muziek wordt vaak onderschat en is een simpele maar effectieve manier om uit een dal van futloosheid te komen. Muziek is ook een goed middel om weer geïnspireerd te raken. Dus als je vast zit in een probleem of gedachte dan kan muziek helpen om daaruit te komen. Vooral muziek waar je positieve herinneringen aan hebt gehad kunnen zeer inspirerend zijn. Maak dus een playlist van liedjes waarbij jij een positieve herinnering aan hebt en label het als ADHD-unfreeze. Zo heb je meteen een back-up bij de hand als je voelt dat je vast komt te zitten in keuzes of negatieve gedachtes. 

3 proteïne

Genoeg proteïne is belangrijk voor je brein en zeker voor mensen met ADHD. In dit artikel heb ik daar al wat overgeschreven. Proteïne zorgt voor de aanmaak van dopamine wat belangrijk is voor focus maar ook om je goed voelen. Als je te weinig dopamine aanmaakt dan word je lusteloos, vermoeid en heb je moeite met concentreren, wat uiteindelijk leidt tot een depressie of burn-out. Meestal begint dat met een freeze en door genoeg proteïne binnen te krijgen kan je dit voorkomen. Mensen met ADHD wordt aangeraden om zeker bij het ontbijt 20gram proteïne tot zich te nemen.

4 zonlicht

Zonlicht (vitamine D) is zeer belangrijk voor je energiehuishouding. Het is bekend dat in Scandinavië veel mensen in de winter depresieve klachten krijgen. Dit komt door gebrek aan zonlicht. Ik heb dit in Nieuw-Zeeland ook meegemaakt. Al weken was het slecht weer. Ik voelde mij futloos en had geen zin meer om mijn bed uit te komen. Na die paar weken ging ik naar Australië. Ik vergeet het moment nooit meer toen ik aankwam in Brisbane. Het was 35 graden en de zon scheen volop. Ik voelde de energie terugkomen bij elke stap die ik zette. Het was alsog een warme deken met energie op mij neerdaalde.

Voldoende zonlicht is dus ontzettend belangrijk. Als je het gevoel hebt dat je in de winter altijd depressiever of lusteloos bent dan is het raadzaam om al in de herfst te beginnen met het innemen van vitamine D. Ga daarnaast, zodra het licht is in de ochtend meteen 15-30 minuten naar buiten. Zo wordt er melatonine aangemaakt en krijg je vitamine D binnen. Dit is een makkelijke en effectieve manier om depressieve klachten tegen te gaan. Je zal merken dat je beter gaat slapen en energieker wordt gedurende de dag. Dus op tijd eruit en meteen naar buiten als je merkt dat je in een freeze dreigt terecht te komen.

5 verandering van omgeving

Deze tip wordt vaak onderschat maar werkt heel goed. Mensen vinden het echter moeilijk om uit hun comfortzone te stappen en daarom doen maar weinig mensen dit. Toch raad ik ADHD’ers aan die vast zitten in een bepaald denkpatroon om eens uit je huidige omgeving te stappen. Ga eens een paar weken naar een andere plaats of land. Soms zijn zelfs een aantal dagen genoeg. Je brein krijgt namelijk nieuwe informatie en prikkels om te verwerken en dat maakt je weer alert. Ook ga je zaken in perspectief zien of van een andere kant bekijken. Bekend voorbeeld is dat bedrijven naar een hutje op de hei gaan voor een brainstormsessie. Om out-of-the-box te denken moet namelijk je brein geprikkeld worden.

Door in een andere niet bekende omgeving te zitten prikkel je alle zintuigen en gaat je brein nieuwe verbindingen leggen. Hierdoor kom je tot oplossingen of ideeën waar je anders nooit was opgekomen. Je hoort ook vaak dat mensen een sabbaltical nemen om op wereldreis te gaan. Bij terugkomst nemen ze dan belangrijk besluiten zoals het opzeggen van hun baan of het beëindigen van een relatie . Ze kwamen dan tot inzicht dat de baan of relatie die ze hadden helemaal niet bij hun paste. Door op reis te gaan konden ze uit de situatie stappen waardoor er tijd en ruimte onstond om terug te gaan naar hun intuïtie. Veel ADHD’ers zijn hun gevoel voor intuïtie verloren. Door juist uit de omgeving te stappen die jouw intuïtie verstoort kom je weer in contact met wat prettig en goed voelt. Hierdoor maak je keuzes die bij jou passen en luister je niet meer naar de omgeving die vaak andere belangen hebben. 

6 connectie vinden met andere personen

Het is belangrijk om een paar mensen om je heen te hebben met wie je op een bepaald vlak een goede connectie hebt. Dit kan een gedeelde passie of interesse zijn of een carrière die jij ook ambieert. Vaak heb je nadat je deze persoon hebt gesproken veel energie en inspiratie om keuzes te maken en stappen te zetten. Onder de mensen zijn waar jij je prettig bij voelt is vaak al genoeg om dit mogelijk te maken. Ga dus opzoek naar personen die je dit prettige gevoel kunnen geven. Je hebt meet-up groepen op internet maar je kan ook lid worden van een sport die je graag beoefend. Kijk ook in je huidige vriendengroep of deze personen daartussen zitten en ga hier dan vaker mee om.  

7 medicatie

Zeker als je overwhelmd voelt kan medicatie een goede eerste stap zijn om alles weer op een rijtje te krijgen. Denk aan het doen van een taak waarbij je moet organiseren, plannen en prioriteiten stellen. Je ziet vaak niet meer wat nou belangrijk is en hoe het aan te pakken. Ik kan dagen onderzoeken wat ik nou het beste als eerste kan gaan doen. Door medicatie te nemen heb ik binnen een dag een plan van aanpak. Vaak zorgt medicatie voor een begin en als je eenmaal bent begonnen dan zal je zien dat het allemaal wel meevalt.  

8 Zoek iets wat je energie geeft

Als je echt vast zit in je hoofd neem dan een lange pauze of pak het op een andere manier aan. Doorgaan op dezelfde weg heeft nooit zin omdat je nog in hetzelfde gedachtenpatroon zit. Zoek naar iets dat je energie en afleiding geeft. Maak het leuk voor jezelf door bijvoorbeeld een wedstrijdelement toe te voegen aan de taak die je moet doen. Zo hou je het leuk en spannend en komt vanzelf weer de energie en focus terug. Sommige mensen gaan hun favoriete serie bingen of gaan iets creatiefs doen en worden zo afgeleid van waar ze in vast zaten. Vervolgens kijken ze met een frisse blik naar het probleem en zien ze de oplossing. In dit artikel heb ik al eens uitgelegd dat je hersenen bestaan uit een emotioneel en een cognitief deel. Vaak zijn deze hersenhelften niet in balans als je in een freeze zit. Door uit te zoeken welk van de twee de overhand heeft, kan je de andere hersenhelft meer gaan stimuleren zodat de hersenhelften weer meer in balans komen. Als ze weer in balans zijn, zul je zien dat je weer helder kunt nadenken en kom je vanzelf uit de freeze.